راهنمای جامع جهت ها در ترکی استانبولی
جهت‌ها، یکی از ارکان اصلی درک موقعیت مکانی و برقراری ارتباط در هر زبانی هستند. در زبان ترکی استانبولی نیز، آشنایی با واژگان و اصطلاح‌های مربوط به جهت‌ها، نقشی اساسی در فهم مکالمه‌ها دارد؛ بنابراین چه برای گردشگران و چه برای کسانی که قصد زندگی یا تحصیل در این کشور را دارند، یادگیری جهت ها به ترکی استانبولی، ضروری است. در این مقاله، به بررسی عبارت‌ها و اصطلاح‌های مختلف برای جهت‌های حرکتی، مکانی و زمانی به ترکی می‌پردازیم.
جهت‌های حرکتی به ترکی استانبولی
یادگیری جهت‌های حرکتی برای راهنمایی و صحبت در مورد مکان‌ها و پرسیدن آدرس به ترکی استانبولی ضروری است. قبل از خواندن جدول زیر باید بدانید که برای بیان جهت‌ها به ترکی استانبولی از پسوندهای -da و -ya استفاده می‌شود. -da نشان‌دهنده مکان و -ya نشان‌دهنده حرکت به سمت آن مکان است. در جدول زیر کلیه جهت‌های حرکتی را برای‌تان درج کرده‌ایم.
| جهت | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| راست | sağ | ساع |
| چپ | sol | سول |
| جلو | ön | اُن |
| عقب | arka | آرکا |
| بالا به ترکی استانبولی | yukarı | یوکاريُ |
| پایین | aşağı | آشائی |
| داخل | içeri | ایچری |
| خارج | dışarı | دئشاری |
| نزدیک | yakın | یاکئن |
| دور | uzak | اوزاک |
| اینجا | burada | بورادا |
| آنجا | orada | اورادا |
| روبه‌رو | karşısında | کارشی‌سئندا |
| پشت سر | arkasında | آرکاسیندا |
| راست جلو | sağ ön | ساع اُن |
| چپ جلو | sol ön | سول اُن |
| راست عقب | sağ arka | ساع آرکا |
| چپ عقب | sol arka | سول آرکا |
| بالا جلو | yukarı öne | یوکاری اُنه |
| بالا عقب | yukarı arkaya | یوکاری آرکایا |
| پایین جلو | aşağı öne | آشائی اونه |
| پایین عقب | aşağı arkaya | آشائی آرکایا |
| به بالا (در جهت عمودی) | yukarıya | یوکاریا |
| به پایین (در جهت عمودی) | aşağıya | آشاعیا |
| به سمت راست | sağa | ساعا |
| به سمت چپ | sola | سولا |
| به سمت جلو | öne doğru | اُنِه دوئرو |
| به سمت عقب | arkaya doğru | آرکایا دوئرو |
| به سمت بالا | yukarıya doğru | یوکاریا دوئرو |
| به سمت پایین | aşağıya doğru | آشائیا دوئرو |
| به داخل | içeriye | ایچِریه |
| به خارج | dışarıya | دیشارییَ |
عبارت‌های پرکاربرد برای جهت‌های حرکتی به ترکی استانبولی
اگر قصد آموزش زبان ترکی استانبولی را دارید، یادگیری صحبت درباره جهت‌ها بخش مهمی از مسیر شماست. در جدول زیر جمله‌های پرکاربرد برای جهت‌های حرکتی را آورده‌ایم؛ شما می‌توانید با استفاده از خلاقیت خود، عبارت‌های جدیدی با استفاده از جهت‌ها بسازید.
| عبارت | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| برو جلو. | İleri git. | ایلری گیت. |
| برو عقب. | Geri git. | گری گیت. |
| به سمت راست بپیچ. | Sağa dön. | ساعا دُن. |
| به سمت چپ بپیچ. | Sola dön. | سولا دُن. |
| بالا برو. | Yukarı çık. | یوکاری چیک. |
| پایین برو. | Aşağı in. | آشائی این. |
| داخل شو. | İçeri gir. | ایچری گیر. |
| بیرون بیا. | Dışarı çık. | دیشاری چیک. |
| اینجا صبر کن. | Burada bekle. | بورادا بکله. |
| آنجا برو. | Oraya git. | اورا یا گیت. |
| سمت راست خیابان یک کافه هست. | Sağda bir kafe var. | ساعدا بیر کافه وار. |
| مغازه روبروی پارک است. | Parkın karşısında bir mağaza var. | پارکین کارشیسیندا بیر ماعازآ وار. |
| هتل پشت بیمارستان است. | Hastanenin arkasında bir otel var. | هاستاننین آرکاسیندا بیر اوتل وار. |
| می‌توانم از این مسیر به بازار بروم؟ | Bu yoldan pazara gidebilir miyim? | بو یولدان بازارا گیده بیلیر مییم؟ |
| نزدیک‌ترین ایستگاه مترو کجاست؟ | En yakın metro durağı nerede? | ان یاکین مترو دورائی نِره‌دِ؟ |
| لطفاً کمی به جلو حرکت کنید. | Lütfen biraz ileri gidin | لوتفن بیراز ایلری گیدین |
| می‌توانید به عقب برگردید؟ | Geri dönebilir misiniz? | گری دونه‌بیلیر میسینز؟ |
| مستقیم بروید تا به میدان برسید. | Düz gidin,meydana varacaksınız | دوز گیدین، مِیدانا واراجاکسئنیز |
| خانه من روبروی مدرسه است. | Evim okulun karşısında | اِویم اوکولون کارشیسیندا |
جهت‌های مکانی به ترکی استانبولی
درک موقعیت مکانی خود و دیگران، برقراری ارتباط مؤثر و درک پدیده‌های طبیعی بدون آگاهی از جهت‌های اصلی مانند شرق و غرب دشوار است. در زبان ترکی استانبولی نیز، تسلط بر این واژگان و اصطلاح‌ها، نقشی اساسی در زندگی روزمره شما دارد. در جدول زیر این عبارت‌ها را برای‌تان آورده‌ایم.
| جهت | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| شرق | Doğu | دوعو |
| غرب | Batı | باتئِ |
| شمال | Kuzey | کوزی |
| جنوب | Güney | گونئی |
| شمال شرقی | Kuzeydoğu | کوزی دوعو |
| شمال غربی | Kuzeybatı | کوزی باتئِ |
| جنوب شرقی | Güneydoğu | گونئی دوعو |
| جنوب غربی | Güneybatı | گونئی باتئِ |
عبارت‌های پرکاربرد با جهت‌های مکانی به ترکی استانبولی
در جدول زیر تعدادی از پرکاربردترین جمله‌ها و عبارت‌ها را با جهت‌های مکانی برای‌تان نوشته‌ایم.
| جمله | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| خورشید از شرق طلوع می‌کند. | Güneş doğudan doğar. | گونش دوعودان دوعار. |
| برای رفتن به ساحل، باید به سمت جنوب بروید. | Plaja gitmek için güneye gitmeniz gerekiyor. | پلاژا گیتمک ایچین گونئی‌یه گیتمَنِز گِرِکیور. |
| هتل ما در شمال شرقی شهر واقع شده است. | Otelimi şehrin kuzeydoğusunda yer alıyor. | اوتلِمیز شهری‌نین کوزی دوعو‌سوندَ یَر آلیور. |
| رستوران موردعلاقه من در شمال غربی میدان تکسیم قرار دارد. | Favori restoranım Taksim Meydanı’nın kuzeybatısındadır. | فاووری رستورانیم تَکسیم مِیدانی‌نین کوزی باتی‌سیندادیر. |
| ترکیه در جنوب شرقی اروپا قرار دارد. | Türkiye Avrupa’nın güneydoğusunda yer alır. | تورکیه آوروپا‌نین گونئی‌دوغوسوندا یر آلیر. |
| رودخانه از شمال به جنوب جریان دارد. | Nehir kuzeyden güneye akar. | نهر کوزی‌دن گونئی‌یه آکار. |
| برای رفتن به فرودگاه، باید از اتوبان‌های جنوبی استفاده کنید. | Havaalanına gitmek için güney otoyolunu kullanmanız gerekiyor. | هاوالانینا گیتمک ایچین گونئی اوتویولونو کولا‌نما‌نیز گِرِکیور. |
| مغازه در خیابان شرقی است. | Mağaza Doğu Caddesi’nde. | ماغازه دوعو جادده‌سینده. |
| بهترین منظره از بالای تپه شمالی قابل مشاهده است. | En güzel manzara kuzey tepesinden görülebilir. | اَن گوزل مناظارا کوزی تپه سیندَن گوروله بیلیر. |
جهت‌های زمانی در ترکی استانبولی
جهت‌های زمانی، در بسیاری از مکالمات روزمره به کار می‌روند؛ دانستن و استفاده صحیح آن‌ها، سطح کیفیت مکالمه‌های‌تان را چندین پله افزایش می‌دهد. در جدول زیر کلیه جهت‌های زمانی را نوشته‌ایم.
| جهت زمانی | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| صبح زود (قبل از طلوع خورشید) | Sabahın erken saatleri | صباحین اِرکن ساعات‌لَری |
| صبح (از طلوع خورشید تا ظهر) | Sabah | صباح |
| قبل از ظهر (بین صبح و ظهر) | Öğle öncesi | اُولئه اُن‌جِسی |
| ظهر (زمان اوج خورشید در آسمان) | Öğle | اُولئه |
| بعد از ظهر (بین ظهر و عصر) | Öğleden sonra | اُولئه دن سوْنرا |
| عصر (از غروب خورشید تا شب) | Akşam | آکشام |
| غروب خورشید | Gün batımı | گون باتئِمئِ |
| شب (از تاریکی مطلق تا طلوع خورشید) | Gece | گِجه |
| نیمه شب (ساعت 12 شب) | Yarım gece | یاریم گِجه |
| سحر (قبل از طلوع خورشید، زمانی که هوا روشن می‌شود) | Şafak | شَآفَآک |
| طلوع خورشید | Güneş doğumu | گونِش دوعو‌مو |
عبارت‌های پرکاربرد با جهت‌های زمانی به ترکی استانبولی
صحبت درباره جهت‌های زمانی، بخش زیادی از مکالمه‌های روزمره شما را تشکیل می‌دهند. عبارت‌های زیر پرکاربردترین جمله‌ها هستند:
| جمله | ترکی استانبولی | تلفظ فارسی |
| صبح بخیر! | Günaydın! | گونای‌دین! |
| روز به خیر! | İyi günler! | ایی گونلر! |
| عصر بخیر! | İyi akşamlar! | ایی آقشام‌لار! |
| شب بخیر! (برای خداحافظی در شب) | İyi geceler! | ایی گِجِه لر! |
| من معمولا صبح زود صبحانه می‌خورم. | Ben genellikle sabahın erken saatlerinde kahvaltı yaparım. | بن گِنَل‌لیک‌له صباحین اِرکن ساعتلَری‌نده کاهوالتُی یاپییاریم. |
| بعد از ظهر چه برنامه‌ای داری؟ | Öğleden sonra ne planın var? | اولِدَن سونرا نِ پلانِئن وار؟ |
| من بعد از ظهر باید به جلسه بروم. | Öğleden sonra bir toplantıya katılmam gerekiyor. | اولِدَن سونرا بیر توپلانتی‌یا کاتیل‌مام گِرِکیور |
| من امشب با دوستانم بیرون شام می‌خورم. | Bu akşam arkadaşlarımla dışarıda akşam yemeği yiyeceğim. | بو آکشام آرکاداشلاریما دیشاری‌دا آکشام یِمِئیی ییه‌جَیم. |
همین امروز با شرکت در کلاس‌های زبان ترکی از صفر، جهت‌ها را برای همیشه یاد بگیرید!
یادگیری جهت‌های مکانی، زمانی و حرکتی، نقشی اساسی در تسلط بر زبان ترکی استانبولی دارند. جهت‌های مکانی به شما کمک می‌کنند تا آدرس‌ها و مسیرها را بیابید؛ جهت‌های زمانی در مکالمه‌های روزمره کاربرد دارند و جهت‌های حرکتی در بیان موقعیت و جابه‌جایی اشیا و افراد به شما کمک می‌کنند. به نظر شما ندانستن جهت ها در ترکی استانبولی چه مشکل‌های اساسی برای‌تان در این کشور ایجاد می‌کند؟
