رشد بیت کوین در بازارهای نوظهور: فرصتها و چالش‌ها
یکی از موضوعاتی که این روزها در محافل بین‌المللی بسیار به آن پرداخته می‌شود، نقش بیت کوین در اقتصادهای در حال توسعه یا همان بازارهای نوظهور است. بیت کوین توانسته فضای مالی جدیدی در این کشورها ایجاد کند و فرصت‌هایی جذاب به وجود آورد. البته این فرصت نیز مانند هر روش مالی دیگری با چالش‌هایی جدی روبرو شده است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم. قبل از هر چیز، بیایید ببینیم منظور از بازارهای نوظهور (Emerging Markets) دقیقاً چیست. به طور خلاصه، این بازارها ویژگی‌های زیر را دارند:
- کشورهایی با رشد اقتصادی سریع اما درآمد سرانه پایین‌تر از کشورهای توسعه‌یافته؛
- اقتصادهایی در حال گذار از سیستم سنتی به یک سیستم مدرن؛
- اقتصادهایی که با بی‌ثباتی سیاسی، تورم بالا و نوسانات ارزی دست و پنجه نرم می‌کنند؛
- کشورهایی در آمریکای لاتین (مثل آرژانتین و السالوادور)، آفریقا (مثل نیجریه) و آسیای جنوب شرقی (مثل ویتنام و فیلیپین) نمونه‌های بارز آن هستند.
فرصتها و موانع در میدان عمل
وقتی ارزش پول ملی هر روز کمتر می‌شود، مردم برای حفظ سرمایه‌شان به یک دارایی امن پناه می‌برند و بیت کوین با ماهیت ضدتورمی خود، این نقش را برای میلیون‌ها نفر ایفا کرده است. در چنین فضایی، بیت کوین مثل یک راه نجات عمل می‌کند.از طرفی، انتقال پول بین‌المللی که برای برخی افراد یک معضل بزرگ است، با بیت کوین بسیار ارزان‌تر و سریع‌تر از سیستم بانکی سنتی انجام می‌شود. این یعنی فراهم کردن شمول مالی برای کسانی که از خدمات بانکی بین‌المللی محروم مانده‌اند.
با این حال، بزرگترین ریسک، نوسان شدید قیمت بیت کوین است. این نوسانات باعث می‌شود که هرگونه پیش بینی قیمت بیت کوین در کوتاه‌مدت بسیار دشوار باشد. همچنین این نوسانات می‌تواند سرمایه‌های افراد، به ویژه اقشار کم‌درآمد را که به دنبال ثبات مالی هستند، در معرض خطر جدی قرار دهد.
چالش دیگر، نبود قوانین مشخص و مدون است. دولت‌ها در این کشورها هنوز نمی‌دانند باید با بیت کوین دوست باشند یا دشمن؛ از درآمد حاصل از ارز دیجیتال مالیات بگیرند یا آن را ممنوع کنند. این عدم قطعیت، فضا را برای سرمایه‌گذاری بلندمدت ناامن می‌کند. مشکلات دسترسی به اینترنت پایدار برای تریدرها و نبود منابع آموزشی جامع و کامل در این زمینه هم از دیگر موانع جدی است.
خطرات امنیتی مانند هک، کلاهبرداری و فیشینگ نیز تهدیدی جدی برای دارایی‌های دیجیتال کاربران به شمار می‌رود. در نهایت، نگرانی‌هایی در مورد استفاده از بیت کوین برای فعالیت‌های غیرقانونی و پولشویی وجود دارد که می‌تواند منجر به سخت‌گیری‌های نظارتی بیشتر شود.
آمارها چه می‌گویند؟
با وجود تمام این چالش‌ها، داده‌ها نشان‌دهنده استقبال چشمگیر از بیت کوین در این مناطق است. بر اساس گزارش‌های معتبری مانند گزارش شرکت تحلیل بلاکچین Chainalysis، حجم تراکنش‌های ارز دیجیتال در بازارهای نوظهور در یک سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. به طور مشخص، منطقه آفریقای سیاه و آمریکای لاتین شاهد رشد دو رقمی در پذیرش مردمی (Grassroots Adoption) بوده‌اند که نشان می‌دهد استفاده از بیت کوین از سطح تریدرهای حرفه‌ای فراتر رفته و به زندگی روزمره مردم عادی راه پیدا کرده است. این آمار نشان می‌دهد که نیاز واقعی، بر ترس از ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بیت کوین غلبه کرده است.
سخن پایانی
بازارهای نوظهور، میدان نبرد اصلی برای آینده بیت کوین هستند. بیت کوین در این مناطق فقط یک دارایی سوداگرانه نیست؛ بلکه ابزاری برای توانمندسازی اقتصادی است. درست است که موانعی مانند نوسان قیمت و نبود قوانین، مسیر را دشوار کرده‌اند، اما تا زمانی که مشکلات بنیادین اقتصادی مانند تورم و محدودیت‌های بانکی در این کشورها پابرجا باشد، نیاز به یک جایگزین غیرمتمرکز مانند بیت کوین نیز باقی خواهد ماند. آینده نشان خواهد داد که این کشورها چگونه از این شمشیر دولبه به نفع اقتصاد خود استفاده خواهند کرد.
