مهارت های روابط بین فردی و روش های بهبود آن
رابطه، به هر گونه ارتباط بین دو نفر می گویند که می تواند مثبت یا منفی باشد. بخش بزرگی از زندگی ما از روابط بین فردی تشکیل شده است.
رابطه ی بین فردی، فرآیندی است که از طریق آن می توان اطلاعات، نیاز ها و خواسته های خود را به صورت کلامی و غیر کلامی با دیگران درمیان گذاشت.
مهارت های روابط بین فردی، عواملی هستند که هنگام برقراری ارتباط با دیگران به آن ها تکیه می کنیم. در این مقاله قصد داریم به بررسی مهارت های بین فردی بپردازیم و روش هایی را برای تقویت روابط بین فردی ارائه دهیم.
انواع روابط بین فردی
یک رابطه بین فردی می تواند بین گروه های زیر ایجاد شود:
- اعضای یک خانواده و بستگان
- رابطه بین دوستان و همسالان
- رابطه بین کودک با والدینش
- رابطه بین زن و مرد
- افرادی که در یک سازمان با هم کار می کنند
- افرادی که در یک تیم با هم کار می کنند
- رابطه معلم و شاگردان
روابط بین اعضای یک خانواده
محیط خانواده به عنوان اولین محیط تربیتی فرد، بیشترین تاثیر را در رشد فرد دارد. روابط بین فردی بین فرزندان و والدین حول محور اعتماد، مسئولیت پذیری و مراقبت است. وضع اقتصادی، موقعیت اجتماعی، اعتقادات، آداب و رسوم هر خانواده می تواند نقش مهمی در روابط آینده کودک داشته باشد. همچنین تجارب تلخ کودکی می تواند با ایجاد مشکلات رفتاری ناپسند مانند پرخاشگری و… اثرات منفی روی روابط بین فردی در بزرگسالی بگذارند.
روابط بین زن و مرد
رابطه عشقانه یک رابطه پیچیده است. یک رابطه بین فردی سالم بین زن و مرد می تواند منجر به دوستی، عشق و ازدواج شود. در ازدواج باید احساس اعتماد، صمیمیت، تعهد و عشق وجود داشته باشد.
روابط بین دوستان و هم سالان
روابط دوستانه از طریق تفاهم و نقاط مشترک بین دو فرد هم سن شکل می گیرد. کودک برای پذیرفته شدن در جمع دوستانش دائما خود را ارزیابی می کند. برقراری روابط بین فردی صمیمی می تواند تاثیر مثبتی در پذیرفته شدن فرد در جمع داشته باشد. اگر کودک یاد نگرفته باشد که چگونه یک رابطه بین فردی میمی با اطرافیان خود برقرار کند، ممکن است او را طرد کنند.
روابط بین همکاران
اگر چه ممکن است روابطی که با همکاران و مدیران خود برقرار می کنید به اندازه روابط دوستانه و خانوادگی، صمیمی نباشند اما روابط بین فردی در محیط کار بسیار مهم و ضروری اند. لازمه ی داشتن روابط خوب کاری، احترام، ارتباط و صداقت است.
اهمیت های مهارت بین فردی در محیط کار
مهارت های فردی به ما کمک می کنند تا دیگران را درک کنیم و موفقیت های بیشتری کسب کنیم.
به رهبر اثر بخشی تبدیل می شوید
توانایی ایجاد و بهبود روابط بین فردی، اعتمادسازی و ارتباطات موثر جز مهارت های اساسی رهبری اثربخش هستند. رهبری که توانایی ارتباط موثر نداشته باشد، در طولانی مدت شکست می خورد و اعضای تیم او در کوتاه مدت شغل خود را تغییر می دهند.
فرصت های بیشتری به وجود می آید
با داشتن مهارت های بین فردی و برقراری ارتباط با مدیران و همکاران، به فرصت های بهتر و هیجان انگیزتری در محیط کار و حوزه فعالیت دست پیدا می کنید. اگر تاثیر خوبی روی رئیس خود داشته باشید، او هم برای انجام کار منابع خوبی را در اختیار شما قرار می دهد یا حتی مواقعیت بهتری را با مسئولیت و امتیازات بالاتر در شرکت به شما پیشنهاد می دهد.
مطلب مشابه: روش های استحکام رابطه + نکات کلیدی برای عمق بیشتر رابطه
رضایت مشتری افزایش پیدا می کند
شما از نیازهای مشتری کاملا آگاه هستید و علاقه دارید که برای مسائل آن ها راه حلی پیدا کنید. بنابراین فقط همکاران از درایت شما سود نمی برند بلکه مشتری ها میبینند که شما سود آن ها را در نظر می گیرید. رضایت مشتری، رئیس را هم خرسند می کند. مهارت شما در برقراری ارتباط مثبت، از چشم رئیس و افراد بالا دست دور نمی ماند.
چرخه بازخورد سازنده ایجاد می شود
اکثر شرکت ها تلاش می کنند که خیلی سریع با عوامل داخلی و خارجی سازگار شوند. برای این کار، چرخه باز و سازنده لازم است. باید بین فردی که کار را انجام می دهد و فردی که کار را تفویض می کند، ارتباط مستمری وجود داشته باشد.
زمانی که فردی وظایف محوله را انجام داد، می تواند درباره مراحل کاری خود بازخورد ارائه دهد. سرپرست هم در پایان کار، درباره کیفیت انجام کار نظر می دهد و از آن فرد می خواهد که اصلاحات لازم را انجام دهد. این چرخه پیوسته ادامه دارد.
به حفظ و بهبود روابط شخصی کمک می کند
مهارت های بین فردی بسیار سودمند و موثر هستند و روابط شما را بهبود می بخشند. نه تنها برقراری روابط شخصی در محل کار مهم است، بلکه حفظ ارتباطات حرفه ای هم بسیار اهمیت دارد.
بیشتر اوقات، حفظ این روابط چالش برانگیزتر است. چون به انجام کار های زیادی مانند ثبت، پیگیری و همدلی مستمر نیاز دارد. بهترین راه برای حفظ روابط بین فردی در محیط کار، صداقت و یک رنگی است.
آگاهی اجتماعی شما را نشان می دهد
مهارت های بین فردی، نشان می دهند که شما به رفاه همکاران و مشتریان اهمیت می دهید و در نتیجه، اعتماد آن ها را به خوبی جلب می کنید. برای مثال، ادراک و هوش هیجانی خوب می تواند به شما کمک کند تا از پس موقعیت های اجتماعی سخت بر بیایید. همچنین مهارت های بین فردی به شما کمک می کنند تا در مورد مسائل مهم کاری، به درستی تصمیم گیری و قضاوت کنید.
باعث تعامل بهتر می شود
با مهارت بین فردی، دیگران شما را به عنوان فرد خوش برخوردی می شناسند. در نتیجه، در تعامل با شما راحت تر خواهند بود و کار کردن با افراد برای شما هم راحت تر می شود. این مهارت ها به شما کمک می کنند تا با دیگران بهتر تعامل داشته باشید و سطح بهره وری نیز افزایش می یابد.
یک مشوق همدل می شوید
همدلی از ویژگی های مهم رهبری است. دانستن این که چه چیزهایی در محل کار یا خارج از محل کار، برای کارمندان دغدغه فکری ایجاد می کند، به شما کمک می کند تا ارتباط موثری با آن ها برقرار کنید.
هر کارمندی زندگی، نگرانی، چالش ها و گرفتاری های خاص خود را دارد، درک آن ها باعث ایجاد اعتماد، بهبود روحیه و تسهیل ارتباطات مثبت می شود.
مطلب مشابه: رابطه فرسایشی چیست و دلایل ادامه این نوع از رابطه
ارتباطات موثر برقرار می شود
ارتباط موثر، سنگ بنای موفقیت هر کسب و کاری به شمار می رود. شما برای ارتباط خوب، به مهارت های بین فردی نیاز دارید. مهارت های بین فردی برای ارتباط مناسب با همکارانتان، تبادل نظر، اطلاعات و مهارت ها ضروری هستند.
علاوه بر این، باعث می شوند که به نظرات و پیشنهادات یک دیگر، به طور متقابل احترام بگذارید و توجه داشته باشید. ارتباط به واسطه مهارت های بین فردی، به عملکرد بهتری در انجام مسئولیت ها، مدیریت بهتر وظایف و انجام به موقع کار ها منجر می شود.
روش هایی برای بهبود روابط بین فردی
روابط بین فردی یکی از مهم ترین مهارت هایی است که می تواند در شکل گیری شخصیت فرد موثر باشد. رابطه بین فردی می تواند در خانه، محل کار، مدرسه و در جامعه شکل بگیرد. به همین منظور شما می توانید با استفاده از روش های زیر در این زمینه پیشرفت کنید.
خوب گوش کنید
خوب گوش دادن یکی از مهم ترین مهارت های روابط بین فردی است که فرد با استفاده از آن یاد می گیرد که چگونه به صحبت ها و گفته های دیگران توجه کند. در این مهارت، شخص یاد می گیرد که طرف مقابل را قضاوت نکند و شروع به سرزنش کردن او نکند.
همچنین خوب گوش دادن، به ما در درک درست و واقعی از مفاهیم و احساسات طرف مقابل کمک می کند. با بهبود مهارت خوب گوش دادن، طرف مقابل هم احساس می کند که او را درک می کنید. پس اگر بتوانید پیامهای کلامی و غیرکلامی طرف مقابل را درک کنید، در روابط بین فردی پیشرفت زیادی می کنید.
ارتباط چشمی برقرار کنید
برای برقراری ارتباط بین فردی مناسب، تماس چشمی با مخاطب را جدی بگیرید. هنگام صحبت کردن اگر به جای نگاه کردن به چشم مخاطب، به این طرف و آن طرف و در و دیوار نگاه کنید نهایت بی احترامی به فرد را نشان می دهید.
هوش هیجانی خود را ارتقا دهید
هوش هیجانی توانایی درک احساسات خود و دیگران و تاثیر آن ها بر رفتار و نگرش است. بنابراین بهتر است که در ماهیت خود، هم به عنوان فردی و هم بین فردی در نظر گرفته شود. تقویت هوش هیجانی شما در تمام زمینه های مهارت های بین فردی به شما کمک می کند و درک شما از دیدگاه های متفاوت را بهبود می بخشد.
نه گفتن را یاد بگیرید
نه گفتن یعنی عدم پذیرفتن درخواست. یکی از مهم ترین مهارت های ارتباط موثر، نه گفتن است. نه گفتن همیشه برای اولین بار ممکن است سخت و ناخوشایند باشد اما به مرور زمان و با تمرین آسان تر می شود.
افرادی که مهارت نه گفتن ندارند، همیشه در روابط بین فردی خود دچار مشکل می شوند و از برقراری ارتباط خود، احساس رضایت و امنیت نمی کنند. این افراد اختیاری از خود ندارند و همیشه تابع تصمیمات دیگران هستند.
مطلب مشابه: دلیل سرد شدن از رابطه عاشقانه چیست و چطور رابطه را گرم کنیم؟
تجارب خود را به اشتراگ بگذارید
سعی کنید با اشتراک گذاری تجارب و احساسات خود با دیگران همدلی کنید و اجازه بدهید که افراد هم بتوانند با شما دیدگاه ها، احساسات و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند. این روش باعث شناخت دیگران، عمیق کردن دوستی و صمیمیت بالا می شود. اگر کسی که برای شما مهم است، نخواهد با شما احساسات خود را در میان بگذارد، شما ناراحت می شوید.
پذیرش و حمایت کنید
هر فردی احساسات، دیدگاه ها و رفتارهای مخصوص به خودش را دارد. به همین دلیل امکان ندارد که افراد در همه چیز هم فکر و هم عقیده باشند.
مهم این است که فرد یاد بگیرد داشتن اختلاف نظر کاملا طبیعی است و این مهارت را به دست آورد که دیدگاه خود را تنها دیدگاه، یا بهترین و مناسب ترین دیدگاه نداند و توانایی دیدن موضوع از زاویه دید دیگران را هم داشته باشد. در این صورت ارتباط بین فردی موثرتر و سالم تری برقرار می شود.
نظر طرف مقابل را بپرسید
هنگام گفتگو برای درک متقابل تلاش کنید و نظر طرف مقابل را بپرسید. ما اغلب فکر می کنیم با مخاطب به تفاهم رسیده ایم. اما برای اینکه بدانیم واقعا مخاطب با ما هم نظر است یا نه، باید نظر او را بپرسیم. در این صورت مخاطب توجه بیشتری به بحث می کند و مدام با ما در تعامل خواهد بود.
خط قرمز ها را مدیریت کنید
با توجه به اهمیت و میزان اعتمادی که به طرف مقابل دارید، به خود اجازه دهید تا برای ایجاد ارتباط، اطلاعات مناسب در اختیار دیگران قرار دهید. برای این کار لازم است که یک سری خط قرمز ها برای رابطه خود ایجاد کنید و آن را مدیریت کنید.
برای احترام به خط قرمزها باید ارزش آفرینی کنید. ارزش آفرینی در روابط فردی کمک می کند شما به ارزش ها، اهداف، احساسات و نیاز های یک دیگر توجه کنید. میزان کنار هم بودن، شراکت کاری، مالی و یا دوستی به عنوان ملاک های ایجاد خط قرمز در روابط فردی به شمار می روند.
به فرهنگ و عقاید دیگران احترام بگذارید
به یاد داشته باشید که در هر فرهنگ و اجتماعی متناسب با همان محیط ارتباط کلامی و به خصوص غیر کلامی برقرار کنید تا دیگران از این رفتارها سوء برداشت نکنند و شما را فردی مودب بدانند.
به طور مثال خیره نگاه کردن به دیگران رفتاری است که از نظر مردم کشور ما ناخوشایند است و آن را رفتاری بی پروا می دانند. در حالی که ممکن است در یک جغرافیای دیگر اگر نگاه خیره نداشته باشید، رفتارتان را نشانه بی ادبی بدانند و از شما دلگیر شوند.
این خرده رفتارهای وابسته به فرهنگ و اجتماع مناطق را فقط زمانی می آموزید که برای مدتی با مردم آن مکان زندگی کرده باشید و یا درباره این اصول به طور کامل تحقیق کنید.
مراقب تن صدای خود باشید
گاهی اوقات لازم است برای رساندن منظور خود و یا دفاع از ایده و باور خود قاطعانه صحبت کنید اما هنگام قاطعانه صحبت کردن به هیچ وجه نباید گارد بگیرید و با لحن خشونت بار صحبت کنید.
همیشه در هر ارتباطی بین دو نفر یک خط مرزی وجود دارد، سعی کنید هیچ وقت از آن مرز عبور نکنید. لحن خشونت بار به هیچ وجه لحن موثری برای برقراری ارتباط نیست. برای روابط بین فردی موفق، سعی کنید با لحنی مطمئن، قاطع و آرام و تن صدای پایین صحبت کنید.
برای دیگران ارزش قائل شوید
احترام یعنی پذیرفتن و گرامی داشتن بی قید و شرط دیگران به این معنی که با دیگران به گونه ای رفتار کنیم که احساس کنند برای آن ها ارزش و احترام قائل هستیم. یکی از نشانه های احترام گذاشتن و ارزش قائل شدن، رعایت قواعد و مقررات موقعیتی است که در آن قرار می گیریم.
مهارت جرئت ورزی و ابراز وجود را بیاموزید
خیلی از افراد در ارتباط با دیگران فقط شنونده هستند و نظرات خود را بیان نمی کنند. یکی از مهارت های ضروری در زمینه روابط بین فردی، جرات ورزی و ابراز وجود است. افراد باید بتوانند به صورت قاطع و محکم نظرات خود را بیان کنند و این اطمینان را ایجاد کنند که قصد همکاری با دیگران را دارند.
مهارت مدیریت تعارض و حل اختلاف را یاد بگیرید
بروز تعارض در روابط اجتماعی امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین یکی دیگر از مهارت هایی که افراد می توانند در تقویت و بهبود روابط خود مورد استفاده قرار دهند، حل اختلاف و مدیریت تعارض است. این مهارت ها به ما امکان می دهد که با اغتشاش هیجانی همراه با تعارض به گونه ای مواجه شویم که وقتی بحث بالا می گیرد، به روابط دوستانه و صمیمانه ما آسیب نزند.
سخن پایانی
مهارت روابط بین فردی، علاوه بر اینکه بر روی ارتباطات افراد موثر است، ارتباطات گروه را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و باعث افزایش انگیزه گروه، اثربخشی و مشارکت بهتر می شود.
