فرش دستباف بهتر است یا فرش ماشینی؟ | مقایسه و تفاوت های فرش دستباف و ماشینی
فرش یکی از مهم ترین تجهیزات زندگی به خصوص برای ایرانی ها است، چون باعث ایجاد احساس آرامش و آسایش بیشتری در خانه می شود. قالی ایرانی از گذشته تا به امروز در میان اقوام و ملت های مختلف دنیا به عنوان نمادی از فرهنگ و هنر ما ایرانی ها شناخته شده است. امروزه یکی از پر طرفدار ترین انواع فرش ها، فرش دستباف است که رقابت تنگاتنگی با فرش ماشینی دارد و هر کدام از آن ها ویژگی های خاص خود را دارند.
ما در این مطلب قصد داریم فرش دستباف و ماشینی را با هم مقایسه کنیم و ویژگی ها، مزایا و معایب هر کدام از آن ها را بررسی کنیم. اگر قصد خرید فرش دارید شاید مقایسه فرش دستباف و ماشینی به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را برای خرید فرش بگیرید. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تفاوت فرش دستباف و ماشینی
تفاوت اصلی فرش های دستباف و ماشینی در نحوه بافت آن ها است. فرش های ماشینی با استفاده از دستگاه های بزرگ بافندگی تولید می شوند اما فرش های دستباف روی دار قالی توسط دست گره زده می شوند. به همین دلیل، کیفیت، طول عمر و قیمت فرش های دستباف نسبت به فرش های ماشینی بیشتر است. در ادامه برخی از نشانه ها را برای تشخیص تفاوت های فرش دستباف و ماشینی بررسی خواهیم کرد:
کیفیت فرش های دستباف و ماشینی
کیفیت انواع فرش های دستباف و ماشینی به جنس الیاف و نخ استفاده شده در آن ها بستگی دارد. فرش های دستباف با استفاده از ابریشم، پنبه، پشم و مواد طبیعی دیگر تهیه می شوند. به همین دلیل فرش های دستباف قیمت و طول عمر بیشتری نسبت به فرش های ماشینی خواهند داشت.
در مقابل، فرش های ماشینی با الیاف اکرلیک، پلی استر، پلی پروپیلن و ابریشم هنری ساخته شده اند. هر چه جنس مواد اولیه به کار برده شده در فرش های ماشینی بهتر باشد، کیفیت و طول عمر آن نیز بیشتر خواهد بود. بدون شک عمر فرش دستباف از فرش ماشینی بیشتر است، اما به طور متوسط فرش های ماشینی طول عمری بین 20 تا 25 سال دارند.
دوخت فرش های دستباف و ماشینی
یکی از مهم ترین روش ها برای تشخیص فرش های دستباف و ماشینی این است که رنگ های پشت و روی فرش را با هم مقایسه کنید. رنگ پشت و روی فرش های دستباف تفاوت زیادی ندارند اما رنگ پشت و روی فرش های ماشینی بسیار با هم متفاوت هستند و پشت آن ها کمرنگ تر است. یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کنید، گره های پشت فرش است. گره های فرش ماشینی منظم و یکدست هستند اما این گره ها در فرش های دستباف کمی نامنظم و ناهمگون دیده می شوند.
طرح و نقش فرش های ماشینی و دستباف
یکی از مهم ترین مزیت های فرش ماشینی نسبت به فرش دستباف، تنوع بیشتر طرح و نقش آن می باشد. این موضوع باعث می شود که فرش های ماشینی انتخاب بهتری برای چیدمان دکوراسیون محسوب شوند.
فرش های دستباف معمولا طرح و نقش های شلوغ تری نسبت به فرش های ماشینی دارند. بنابراین استفاده از فرش های دستباف در دکوراسیون داخلی به دلیل داشتن طرح و نقش های شلوغ دشوار تر است و این نوع فرش ها با هر دکوراسیونی تناسب ندارند.
تنوع طرح و رنگ در فرش های ماشینی بیشتر است و این نوع فرش ها علاوه بر طرح های سنتی و کلاسیک، در طرح های ساده، مدرن و اسپرت نیز تولید می شوند.
شانه و تراکم فرش های دستباف و ماشینی
هر چه شانه و تراکم یک فرش بیشتر باشد، از استحکام و دوام بیشتری برخوردار است و کیفیت بالاتری دارد. با افزایش شانه و تراکم، کیفیت و قیمت فرش های ماشینی هم به مراتب بالاتر می رود و نقش و نگار فرش ماشینی ریز تر و متراکم می شود و از نظر ظاهری هم بسیار شبیه فرش های دستباف می شود، تا جایی که تشخیص فرش ماشینی و دستباف بسیار دشوار خواهد شد.
قیمت فرش های دستباف و ماشینی
در اکثر موارد به دلیل زمان بر بودن روند تولید و هزینه زیاد مواد اولیه، قیمت فرش های دستباف بسیار بیشتر از فرش های ماشینی است. البته قیمت نهایی فرش به موارد مختلفی مانند تعداد گره ها، نوع خامه و بافت، نوع مواد رنگ دهنده و … بستگی دارد و فرش های دستباف که با تراکم کمتر و مواد اولیه ارزان تری تولید می شوند قیمت پایین تری دارند.
اما به طور کلی از نظر قیمت فرش های ماشینی بسیار مقرون به صرفه تر می باشند. هر چه مواد اولیه و شانه و تراکم فرش بیشتر باشد قیمت فرش هم به مراتب بالاتر می رود. اما قیمت فرش های ماشینی به هیچ وجه قابل مقایسه با فرش های دستباف نخواهد بود.
مطلب مشابه: اصول انتخاب فرش مناسب برای منزل + تصاویر ست کردن فرش با لوازم منزل
ویژگی های فرش دستباف
فرش های دستباف با طرح های بسیار زیبا و چشمگیری بافته شده اند و طرفداران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارند. در واقع فرش های دستباف زیباترین و مرغوب ترین فرش های دنیا محسوب می شوند. در ادامه مهم ترین ویژگی ها و مزایای فرش های دستباف را بررسی خواهیم کرد:
- ماندگاری و عمر فرش دستباف چند برابر فرش ها و کف پوش های دیگر است و هر چقدر از طول عمر آن بگذرد، ماندگاری آن بیشتر می شود و فرش ارزش بیشتری پیدا می کند.
- فرش های دستباف چه از نزدیک چه از دور جلوه چشم نوازی دارند، چون پرزهای این فرش از مرغوبیت و انعطاف پذیری بالایی برخوردارند.
- کیفیت دوخت فرش های دستباف نسبت به فرش های ماشینی بیشتر است.
- فرش های دستباف با نور، شست و شو و یا پا خوردن، جلوه و درخشندگی بهتری پیدا می کنند و ارزش و قیمت آن ها هم بیشتر می شود.
- ارزش هنری فرش های دستباف نسبت به فرش های ماشینی بسیار بالاتر است.
- ریشه در فرش های دستباف جزئی از دوخت فرش محسوب می شود. اما در فرش های ماشینی بعد از بافته شدن فرش توسط دستگاه های بافندگی ریشه به آن اضافه می شود.
- فرش های دستباف با رنگ های بیشتری نسبت به فرش های ماشینی بافته می شوند.
- الیاف طبیعی به کار رفته در بافت فرش های دستباف باعث شده تا سطح این نوع فرش ها در تابستان خنک تر و در زمستان گرمای بیشتری در خود نگه دارند.
- فرش های دستباف به دلیل این که با دست بافته شده اند، دارای دوام و استحکام بیشتری هستند.
- معمولا در ابعاد قسمت بالا و پایین فرش دستباف چند سانتی متر اختلاف وجود دارد و این اختلاف هم به خاطر خطای انسانی است. اما بسیاری از حجره داران و افراد خبره از همین خطا برای شناختن فرش های دستباف از فرش های ماشینی استفاده می کنند.
معایب فرش دستباف
فرش های دستباف در کنار مزایایی که دارند، دارای معایب و کاستی هایی نیز هستند که در این بخش به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- یکی از ایراد های فرش دستباف این است که الیافی که در آن به کار برده می شود سنگین است و این امر باعث می شود که جا به جایی این نوع فرش کمی سخت باشد.
- یکی دیگر از معایب فرش دستباف بالا بودن قیمت آن است. اگر چه این امر کاملا طبیعی است، چون در سراسر دنیا برای خرید هنری که کار دست انسان است هزینه بالایی پرداخته می شود.
- وجود خطای انسانی نیز در طرح و نقش های فرش دستباف وجود دارد؛ مانند نامتقارن بودن گونه های سمت راست و چپ و …
- با آگاهی به آن که در فرش دستباف از الیاف طبیعی استفاده می شود که با رنگ طبیعی نیز رنگ ریزی شده، در زمان شست و شو و آبکشی احتمالا دچار رنگ دهی می شود و شستن آن بسیار سخت است.
مطلب مشابه: روش های از بین بردن سوختگی فرش و موکت | رفع انواع لکه های سوختگی فرش
ویژگی های فرش ماشینی
یکی از مهم ترین مزایای فرش های ماشینی این است که قیمت کمتری دارند. استفاده از الیاف طبیعی و زمان بسیار زیادی که باید صرف شود تا یک فرش با دست بافته شود باعث شده است که قیمت فرش های دستباف چندین برابر فرش های ماشینی باشد.
اگر نمی خواهید هزینه بسیار زیادی برای فرش بپردازید، می توانید یک فرش ماشینی با قیمت مناسب را خریداری کنید. البته باید بدانید که عمر فرش دستباف بیشتر از فرش ماشینی است و عمر مفید فرش ماشینی بین 15 تا 20 سال می باشد. اما با نگهداری صحیح می توانید عمر فرش ماشینی خود را تا 30 سال هم افزایش دهید.
بافت فرش ماشینی
فرش های ماشینی با استفاده از دستگاه های بافندگی و بدون دخالت دست بافته می شوند. به همین دلیل سرعت بافت این فرش ها بسیار بالاتر از فرش های دستباف است و بافت و گره فرش های ماشینی نیز منظم تر می باشد.
فرش های دستباف توسط دست بر روی دار قالی بافته می شوند و این طبیعی است که ابعاد ابتدا و انتهای فرش با هم یکسان نباشد. اما در فرش های ماشینی این موارد وجود ندارد و بافت و گره فرش کاملا منظم و ابعاد فرش بدون نقص خواهد بود.
طرح و نقش فرش ماشینی
اجرای طرح های متنوع در فرش های ماشینی آسان تر است. برای این کار کافی است طرح و نقش فرش به دستگاه های بافندگی داده شود یا در برخی از موارد افراد با استفاده از دستگاه مخصوص شروع به تولید انبوه فرش با طرح مورد نظر می کنند. به همین دلیل است که شما در بین فرش های ماشینی شاهد تنوع و طرح و نقش بسیار زیادی هستید و این تنوع زیاد باعث شده تا فرش های ماشینی برای هر نوع چیدمان دکوراسیون مناسب باشند.
رنگ بندی فرش ماشینی
فرش های ماشینی با این که تنوع طرح و نقش بسیار زیادی دارند، اما در مقایسه با فرش های دستباف از رنگ های کمتری در آن ها استفاده شده است. در شانه های مختلف فرش های ماشینی معمولا بین 8 تا 12 رنگ استفاده می شود.
سایز فرش ماشینی
فرش های ماشینی سایز بندی کاملی دارند. شما می توانید فرش خود را از سایز جلو سینکی و پادری تا سایز ۹ متری و ۱۲ متری خریداری کنید. بنابراین ابعاد منزل شما هر چقدر که باشد می توانید فرشی با سایز مناسب مورد نظر خود را پیدا کنید و مشکلی در این مورد وجود نخواهد داشت.
قیمت فرش ماشینی
مواد اولیه که در تولید فرش های ماشینی استفاده می شود، بسیار ارزان تر از الیاف طبیعی به کار رفته در بافت فرش های دستباف است. بنابراین قیمت نهایی فرش های ماشینی هم در مقایسه با فرش های دستباف کمتر می باشد.
معایب فرش ماشینی
فرش ماشینی با وجود داشتن مزایایی مانند ارزان قیمت بودن و تنوع زیاد در طرح و نقش، دارای معایبی نیز می باشد که در این بخش به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- یکی از معایب فرش ماشینی این است که این فرش با گذشت زمان زیبایی و گیرایی خود را از دست می دهد.
- رشته هایی که دریک فرش ماشینی به کار برده می شود می تواند برای بسیاری از افراد ایجاد حساسیت کند که این موضوع در فرش های با کیفیت ماشینی کمتر به چشم می خورد.
- یکی دیگر از معایب فرش ماشینی این است که این نوع فرش عمر کوتاهی دارد و به طور متوسط 15 سال عمر می کند، اگر چه به چگونگی استفاده از آن هم بستگی دارد.
- با گذشت زمان از ارزش و قیمت فرش ماشینی کم می شود اما فرش دستباف با گذشت زمان با ارزش تر می شود.
فرش دستباف بخریم یا ماشینی؟
با توجه به ویژگی های هر کدام از فرش ها که در بالا توضیح دادیم، در ادامه به مقایسه آن ها می پردازیم تا بتوانید بهترین گزینه را با توجه به سلیقه، ترجیحات و نیازهای خود انتخاب کنید.
- اگر چه فرش دستباف گران قیمت تر از فرش ماشینی است اما به مرور زمان ارزش و ماندگاری آن نیز بیشتر می شود. اما فرش ماشینی با گذشت زمان ارزش خود را از دست می دهد.
- فرش دستباف در تابستان خنک و در زمستان دارای گرما می باشد. در صورتی که فرش ماشینی با توجه به مواد پلاستیکی که دارد این ویژگی را ندارد.
- اگر از فرش دستباف به خوبی نگهداری شود و پاکیزه بماند، برای سلامتی افراد هیچ گونه مشکلی ایجاد نمی کند. اما فرش ماشینی حساسیت زا است و پرز های آن در هوا آویخته می شود و ممکن است باعث ایجاد مشکلات تنفسی شود.
- فرش دستباف هم از نزدیک و هم از دور درخشش بسیار زیبایی دارد. اما فرش ماشینی فقط از دور درخشش دارد و از نزدیک زیبایی چندانی ندارد.
- رنگ فرش دستباف با گذر زمان جلای بیشتری پیدا می کند. اما فرش ماشینی با گذر زمان زیبایی خود را از دست می دهد.
- الیاف ساختگی و مصنوعی که در فرش های ماشینی وجود دارد با اثر گذاری بر فرایند گیرایی کلسیم باعث کاهش انباشتگی استخوانی و افزایش درد های استخوانی می شود و همچنین افرادی که حساسیت های پوستی دارند نباید به صورت مستقیم روی فرش های ماشینی بخوابند چون این فرش ها باعث ایجاد اگزما می شوند. اما این مشکلات در فرش های دستباف وجود ندارند.
کلام پایانی
هنگام خرید فرش توجه داشته باشید که حتما به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید و فرش مورد نظر خود را از فروشگاهی خریداری کنید که خدمات پس از فروش داشته باشند تا در صورت بروز مشکل بتوانید از خدمات پس از فروش و گارانتی فرش استفاده کنید.
اگر فرش دستباف را برای منزل خود انتخاب کردید حتما از اصل بودن آن مطمئن شوید. همان طور که گفتیم فرش دستباف تراکم بسیار زیادی دارد، رنگ الیاف پشت و روی فرش با هم یکسان است، ریشه ها به فرش دوخته نشده و جزئی از فرش است. نقش روی فرش دستباف با نقش پشت آن یکسان است و همچنین این فرش وزن بیشتری نسبت به فرش ماشینی دارد.
اگر فرش ماشینی را برای خرید انتخاب کردید توجه داشته باشید که اطلاعات مهم فرش مانند شانه، تراکم، کارخانه سازنده و … به طور دقیق در پشت آن هک شده باشند. پیشنهاد می کنیم فرشی با شانه و تراکم بالاتر برای مثال، 700 شانه، 1200 شانه و یا بیشتر را انتخب کنید. اما توجه داشته باشید که هر چه شانه و تراکم بیشتر باشد علاوه بر افزایش کیفیت، قیمت آن هم افزایش می یابد.
مطلب مشابه: مدل فرش اتاق خواب + 20 مدل شیک و بسیار زیبای فرش اتاق خواب با طراحی متنوع
