مکانهای تاریخی رشت (10 مکان گردشگری و تاریخی شهر رشت)
رشت، شهری کهن و سرسبز در دل استان گیلان، با تاریخی غنی و فرهنگی عمیق، همواره موردتوجه گردشگران و دوستداران تاریخ بوده است. مکانهای تاریخی رشت هرکدام داستانهایی از گذشتههای دور را در خود نهفتهاند. از میدان شهرداری با معماری دوران پهلوی و برج ساعت تاریخی گرفته تا بقعه دانای علی که از احترام ویژهای در میان مردم برخوردار است، رشت گنجینهای از میراث فرهنگی را در خود جای داده است.
بازدید از رشت نه تنها فرصتی برای تجربه زیباییهای طبیعی و سرسبزیهای بیپایان آن است، بلکه سفری است در زمان به دورانهای گذشته، جایی که میتوانید با قدم زدن در کوچههای قدیمی و بافت تاریخی شهر، حس و حال زندگی در گذشتههای دور را تجربه کنید. موزه میراث روستایی گیلان که نمایشگر هنرهای بومی و صنایع دستی منطقه است و تالاب عینک با منظرهای زیبا و آرامشبخش، تنها بخشی از این میراث دیرینه هستند.
10 مکان تاریخی رشت

مجموعه میدان شهرداری رشت
مجموعه میدان شهرداری رشت، با معماری خیرهکننده و تاریخی که به دوران پهلوی اول بازمیگردد، یکی از نمادهای فرهنگی و تاریخی شهر رشت به شمار میرود. این مجموعه شامل ساختمان شهرداری، برج ساعت، موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران است که هرکدام به نوبه خود داستانهایی از گذشته را در خود جای دادهاند.
ساختمان شهرداری، با الهام از معماری نوکلاسیک اروپا و به ویژه معماری سنت پترزبورگ روسیه، توسط معماران ایرانی مقیم رشت طراحی و ساخته شده است. این بنا که در اوایل سلطنت رضا شاه پهلوی احداث شده، نمایانگر تلاشهای ایران برای نوسازی و تجدد در آن دوران است.
برج ساعت که در مرکز میدان واقع شده، نماد شهر رشت محسوب میشود و زیبایی خاصی به میدان میبخشد. این برج در زلزله مهیب و ویرانگر گیلان در سال ۱۳۶۹ آسیب دید، اما با تلاشهای مرمتی، به شکل اصلی خود بازگشت.
موزه پست که در گذشته به عنوان اداره پست فعالیت میکرد، اکنون به عنوان موزهای برای نمایش تاریخچه ارتباطات و پست در ایران شناخته میشود. این موزه، با نمایش اسناد و وسایل قدیمی، بینندگان را با تاریخ پست و ارتباطات در ایران آشنا میکند.
ساختمان قدیمی هتل ایران که اکنون بخشی از مجموعه میدان شهرداری است، در گذشته به عنوان هتلی برای پذیرایی از میهمانان و گردشگران مورد استفاده قرار میگرفت. این ساختمان، با معماری منحصر به فرد خود، بخشی از تاریخ گردشگری و مهماننوازی در رشت را به تصویر میکشد.
بازدید از مجموعه میدان شهرداری رشت، فرصتی است برای تجربه تاریخ و فرهنگ غنی این شهر. این میدان، با خیابانهای سنگفرش شدهای که به آن منتهی میشوند، محیطی دلنشین و خاطرهانگیز را برای گردشگران و ساکنان شهر فراهم میآورد. هر گوشه از این میدان، داستانی از گذشته را برای بازگو کردن دارد و بازدیدکنندگان را به سفری در زمان دعوت میکند تا شاهد تحولات و پیشرفتهایی باشند که رشت در طول تاریخ خود تجربه کرده است.
مطلب مشابه: مکان های دیدنی رشت و جاهای دیدنی بی نظیر این شهر شمالی زیبا

تالاب عینک رشت
تالاب عینک، یکی از زیباترین و ارزشمندترین جاذبههای طبیعی استان گیلان، در قلب شهر رشت قرار دارد و بهعنوان بزرگترین تالاب شهری ایران شناخته میشود. این تالاب که در منطقه ۴ شهر رشت واقع شده، از شرق به تقاطع غیرهمسطح شهدای گمنام، از شمال به بلوار شهید افتخاری، از جنوب به پارک دانشجو و مناطق مسکونی غیرمجاز و از غرب به شرکت دخانیات رشت محدود میشود.
تالاب عینک، با محیطی به طول ۱۲ کیلومتر و پهنه آبی به مساحت ۴۴ هکتار، علاوه بر اینکه یکی از مهمترین جاهای دیدنی رشت به شمار میرود، محل زندگی پرندگان مهاجر بوده و به دلیل پوشش گیاهی سرسبز از منظرهای چشمنواز برخوردار است. این تالاب به دلیل شکل خاص خود که در عکسهای هوایی شبیه به عینک است، نامگذاری شده و به این نام معروف گردیده است.
اکوسیستم تالاب عینک ویژگی خاص یک اکوسیستم زنده درونشهری را دارد و در کریدور پروازی پرندگان مهاجر قرار دارد. این تالاب قابلیت آن را دارد که بخشی از پرندگان مهاجر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کند که این ویژگی آن را به یکی از مهمترین زیستگاههای آبزیان در منطقه تبدیل کرده است.
در گذشته، حاشیه این تالاب از انواع درختان و گونههای گیاهی مانند انار وحشی، ازگیل، خیزران، گالی و ارملک پوشیده بود، اما رشد و توسعه ناموزون شهری در چند دهه گذشته موجب تغییر این اکوسیستم شده است. با این حال، تالاب عینک همچنان به عنوان یکی از مهمترین مناطق گردشگری شهر رشت محسوب میشود و فرصتهای فراوانی برای فعالیتهای تفریحی مانند ماهیگیری، قایقرانی و رستورانهای شناور را به گردشگران ارائه میدهد.

کاخ موزه میراث فرهنگی گیلان
کاخ موزه میراث فرهنگی گیلان که در دل پارک جنگلی سرسبز سروان رشت قرار دارد، نه تنها یکی از زیباترین موزههای ایران است، بلکه به عنوان اولین اکوموزه کشور شناخته میشود. این موزه در فضایی باز و در زمینی به مساحت حدود ۲۶۳ هکتار برپا شده و تجربهای متفاوت از موزهگردی را به بازدیدکنندگان ارائه میدهد.
موزه میراث روستایی گیلان که در نوع خود در منطقه غرب آسیا و منطقه آسیای مرکزی منحصر به فرد است، روایتگر زندگی واقعی، فرهنگ و سنت مردم استان گیلان است. بازدیدکنندگان در این موزه میتوانند با معماری، فرهنگ و آداب و رسوم مردم این خطه آشنا شوند و صحنههایی ملموس از زندگی سنتی را مشاهده کنند.
در این موزه، خانههای مسکونی روستایی به همان شکل از محل اولیه خود واچینی و دوباره چینی شدهاند. این خانهها که ۲۸ مجموعه مسکونی را شامل میشوند، در نقاط مختلف استان جای گرفتهاند و فضاهایی مانند شالیزار، کاهدان و مکانهای روستایی دیگر در آنها بازسازی شدهاند.
موزه میراث روستایی گیلان که تا به حال چندین جایزه و گواهینامه از سوی نهادهای ملی و بینالمللی را به دست آورده است، الگوی چندین نوع معماری بناهای مسکونی گیلان شامل جلگه غرب و شرق گیلان، کوهستانی، کوهپایه و ساحلی را به نمایش میگذارد.
بازدید از کاخ موزه میراث فرهنگی گیلان، فرصتی است برای غرق شدن در فرهنگ و تاریخ غنی گیلان و تجربهای استثنایی برای کسانی که به دنبال درک عمیقتری از زندگی سنتی و معماری منحصر به فرد این منطقه هستند. این موزه، با ارائه تصویری زنده و جذاب از گذشته، به بازدیدکنندگان امکان میدهد تا با هر قدم، بخشی از تاریخ و فرهنگ این خطه را کشف کنند و با آن ارتباط برقرار کنند.

مسجد جامع رشت یکی از مکانهای تاریخی رشت
مسجد جامع رشت که در میان بازار قدیمی این شهر قرار دارد، یکی از قدیمیترین و مهمترین بناهای مذهبی رشت به شمار میرود. این مسجد که تاریخچهای به دورانهای زندیه و قاجاریه دارد، نمایانگر تحولات معماری و تاریخی منطقه است.
بنای اصلی مسجد جامع رشت به دوره صفویه بازمیگردد و در طول تاریخ بارها دستخوش تخریب و بازسازی شده است. به گفته منابع تاریخی، این مسجد بارها خراب و از نو ساخته شده و در هر بار بازسازی، به زیباییها و جزئیات آن افزوده شده است.
مسجد جامع رشت در محله بازار و در قلب فضای تجاری و اجتماعی شهر قرار دارد، جایی که مردم برای عبادت، تجارت و دیدار با یکدیگر گرد هم میآیند. معماری مسجد با ستونهای سنگی، گنبدهای آجری و کاشیکاریهای زیبا، نمونهای از هنر اسلامی و ایرانی است.
در طول تاریخ، مسجد جامع رشت نه تنها به عنوان مکانی برای عبادت، بلکه به عنوان مرکزی برای آموزش و تبادل فرهنگی نیز عمل کرده است. این مسجد دارای مدرسهای بوده که اکنون به کلی خراب شده، اما در زمان خود محلی برای تعلیم و تربیت دانشمندان و علما بوده است.
معماری مسجد جامع رشت که در طول سالها تغییرات بسیاری داشته، امروزه نیز بازتابدهنده تاریخ غنی و پیچیده این شهر است. این مسجد با حیاط مرکزی و ایوانهای بزرگ، فضایی معنوی و آرامشبخش را برای نمازگزاران فراهم میکند.
مسجد جامع رشت، با قدمتی که به دوره صفویه بازمیگردد، شاهد بسیاری از تحولات تاریخی و اجتماعی این شهر بوده است. از تصاویر قدیمی ثبت شده توسط آنتوان سوروگین، میتوان به معماری آن در سال ۱۳۲۰ هجری قمری پی برد که مردمانی عادی را نشان میدهد که در آن زمان از جلوی مسجد عبور میکردند.
بازدید از مسجد جامع رشت، فرصتی است برای تجربه معنویت و تاریخ در یکی از قدیمیترین مساجد ایران. این مسجد، با دیوارهایی که داستانهای بسیاری را در خود دارند، دعوتنامهای است برای کسانی که میخواهند با تاریخ غنی و فرهنگ عمیق این شهر آشنا شوند.

بازار رشت
بازار رشت، یکی از دیدنیهای مهم و جذاب شهر رشت است که در استان گیلان واقع شده. این بازار به عنوان بزرگترین بازار روباز ایران شناخته میشود و مساحتی حدود ۲۴ هکتار دارد. بازار رشت در مرکز شهر قرار گرفته و نقش مهمی در اقتصاد، تجارت و فرهنگ منطقه ایفا میکند.
- معماری و تاریخچه: بازار رشت با معماری سنتی و تاریخی خود، نمایانگر فرهنگ غنی و دیرینهی مردم گیلان است. این بازار شامل میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوقها و کاروانسراهایی است که برخی از آنها به دوره قاجاریه بازمیگردند. طاقیها و کاروانسراهای موجود در بازار، جلوههای گوناگونی از زیباییهای فرهنگ بومی مردم گیلان را به نمایش میگذارند.
- تنوع محصولات: یکی از ویژگیهای بارز بازار رشت، تنوع بالای محصولات عرضه شده در آن است. از انواع خوراکیهای محلی تازه گرفته تا ماهیها و سبزیجات بومی، همگی در این بازار به فروش میرسند. بازدیدکنندگان میتوانند در کنار خرید، از حال و هوای خوش و جذاب بازار لذت ببرند.
- جاذبههای گردشگری: بازار رشت به دلیل موقعیت مکانی و تاریخی خود، یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری شهر به شمار میآید. گردشگران میتوانند در کنار خرید، از معماری و فضای تاریخی بازار دیدن کنند و با فرهنگ و سنتهای محلی آشنا شوند.
- فضای بازار: بازار رشت با فضایی پر از رنگ و بو، مکانی دلنشین برای گشت و گذار است. بوی ماهی و انواع سبزیجات بومی در فضای بازار پیچیده و تجربهای منحصر به فرد را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند.
- دسترسی به بازار: بازار بزرگ رشت در میدان شهرداری، خیابان امام خمینی قرار دارد و دسترسی به آن از طریق خودروی شخصی و تاکسی ممکن است. با این حال، به دلیل شلوغی منطقه، بهویژه در ایام تعطیلات، باید ترافیک را در نظر گرفت.
بازار رشت با تاریخچهای غنی و فضایی جذاب، نه تنها مرکز خرید مهمی برای مردم محلی است، بلکه به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری شهر رشت نیز شناخته میشود. این بازار با ارائه تجربهای متفاوت از خرید و گشت و گذار، خاطرهای به یادماندنی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان میآورد. اگر به دنبال تجربهای اصیل از فرهنگ و سنتهای ایرانی هستید، بازدید از بازار رشت را از دست ندهید.
مطلب مشابه: جاهای دیدنی رشت | 25 مکان از بهترین جاذبه های گردشگری رشت

خانه میرزا کوچک خان جنگلی
خانه میرزا کوچک خان جنگلی که در شهر رشت واقع شده، نه تنها به عنوان یک بنای تاریخی بلکه به عنوان نمادی از میراث فرهنگی و سیاسی ایران شناخته میشود. این خانه که متعلق به یکی از چهرههای مهم تاریخ معاصر ایران است، امروزه به عنوان موزهای برای نمایش اسناد و وسایل دوران نهضت جنگل به کار میرود.
- معماری و ساختار: خانه میرزا کوچک خان جنگلی با مساحتی حدود ۳۰۰ مترمربع، به شکل یک بنای دو طبقه چوبی ساخته شده است. هر طبقه دارای چهار اتاق و یک ایوان بزرگ است و مانند سایر خانههای قدیمی آن دوران، باغ و اصطبل داشته است. این خانه که قدمتی بیش از ۲۰۰ سال دارد، نمونهای از معماری بومی منطقه است.
- تاریخچه: میرزا کوچک خان جنگلی، معروف به سردار جنگل، یکی از رهبران مبارزه در نهضت جنگل بود. او در محله استادسرا شهر رشت به دنیا آمد و خانهای که امروزه به نام او شناخته میشود، منزل پدری او بوده است. پس از وفات میرزا کوچک خان، این خانه به مالک جدیدی فروخته شد و در نهایت به تملک شهرداری رشت درآمد.
- موزه میرزا کوچک خان جنگلی: در سال ۱۳۸۱، خانه میرزا کوچک خان جنگلی بازسازی شد و به موزهای برای نمایش اسناد و وسایل دوران نهضت تبدیل گردید. در طبقه اول این موزه، اسناد تاریخی، روزنامهها، عکسها، البسه و ادوات جنگ قرار دارد و طبقه دوم به نمایش آثار اهدایی به موزه اختصاص یافته است.
- دسترسی و موقعیت: خانه موزه میرزا کوچک خان جنگلی در خیابان استادسرایی واقع شده و در جبهه شمالی میدان شهرداری رشت قرار دارد. بازدیدکنندگان میتوانند با ده دقیقه پیادهروی از میدان شهرداری به این خانه برسند.
- اهمیت فرهنگی و تاریخی: خانه میرزا کوچک خان جنگلی به دلیل ارتباطش با یکی از دورههای مهم تاریخی و سیاسی ایران، اهمیت بسیاری دارد. این خانه نه تنها به عنوان یک بنای تاریخی بلکه به عنوان مکانی برای آموزش و آشنایی با تاریخ معاصر ایران به شمار میرود.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی، با حفظ ساختار سنتی معماری خود، به عنوان یکی از میراثهای مهم فرهنگی و تاریخی شهر رشت و کشور ایران به شمار میآید. این خانه که اکنون به عنوان موزهای برای نمایش دوران نهضت جنگل به کار میرود، فرصتی استثنایی برای بازدیدکنندگان فراهم میکند تا با بخشی از تاریخ معاصر ایران آشنا شوند و از نزدیک شاهد میراثی باشند که نقش مهمی در شکلگیری هویت فرهنگی و سیاسی ایران داشته است.

چشمه آب شور لاکان
چشمه آب شور لاکان، یکی از جاذبههای طبیعی و درمانی معروف در شهر رشت واقع در استان گیلان است. این چشمه در بخش جنوبی شهر رشت و در دل جنگلهای سرسبز لاکان قرار دارد و به دلیل خواص درمانی آب شور و گوگردی خود، موردتوجه گردشگران و مردم محلی قرار گرفته است.
چشمه آب شور لاکان در بخش شرقی روستای آقادانا پیر و در مسیر رشت به لاکان قرار دارد. برای دسترسی به این چشمه میتوان از طریق جاده رشت-لاکان اقدام کرد. در انتهای این جاده، یک جاده خاکی وجود دارد که به سمت چشمه میرود، اما در فصول بارندگی ممکن است این مسیر مسدود شود.
آب چشمه آب شور لاکان به دلیل داشتن املاح معدنی و گوگرد، خواص درمانی متعددی دارد. مردم محلی معتقدند که آب این چشمه برای درمان بیماریهای پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه مفید است. همچنین، این آب برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش و درمان بیماریهای روماتیسمی نیز موثر است.
در اطراف چشمه آب شور لاکان امکانات گردشگری محدودی وجود دارد. تنها یک آلاچیق کوچک در کنار چشمه ساخته شده است که گردشگران میتوانند از آن برای استراحت استفاده کنند. در نزدیکی چشمه یک رودخانه نیز جریان دارد که میتواند برای تفریح و آب تنی مورد استفاده قرار گیرد.
بهترین زمان برای بازدید از چشمه آب شور لاکان، فصل تابستان است. در این فصل، هوا مساعد است و امکان دسترسی به چشمه وجود دارد. درختان سرسبز و طبیعت زیبا، چشمانداز دلنشینی را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند. در فصلهای پاییز و زمستان، به دلیل بارندگی زیاد، ممکن است دسترسی به چشمه دشوار شود.
چشمه آب شور لاکان با آب شفابخش و محیط طبیعی اطراف خود، یکی از جاذبههای گردشگری محبوب در رشت است. این چشمه نه تنها برای گردشگرانی که به دنبال تجربهای متفاوت از طبیعت هستند، بلکه برای کسانی که به دنبال درمانهای طبیعی برای بیماریهای خود میگردند، مکانی ایدهآل به شمار میرود. بازدید از این چشمه فرصتی است برای لذت بردن از زیباییهای طبیعت و بهرهمندی از خواص درمانی آب شور و گوگردی آن. اگر به رشت سفر کردید، فراموش نکنید که سری به این چشمه زیبا و شفابخش بزنید.
مطلب مشابه: مکان های دیدنی گیلان برای گردشگران و عکس های زیباترین جاهای گیلان

پل خشتی لوشان
پل خشتی لوشان با معماری خاص و سنتی خود، نمونهای از مهندسی و هنر دوره قاجاریه به شمار میرود. این پل دارای چهار دهنه جناقی کند در ابعاد مختلف است و موجبرگردانهایی در قسمت پایهها دارد که به استحکام آن کمک میکند و جریان آب را در هنگام سیلابها تسهیل میبخشد. بزرگترین دهانه این پل ۱۸.۲ متر و کوچکترین دهانه ۷.۸ متر طول دارد و ارتفاع آنها به ترتیب ۱۵ و ۸ متر است.
پل خشتی لوشان به دوره ساسانیان نسبت داده میشود و در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۷۷ با شمارهی ۲۰۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. گفته میشود این پل در سال ۱۲۳۵ هجری قمری بر روی رودخانهی شاهرود احداث شده است. پل در زلزلهی سال ۱۳۶۹ به شدت آسیب دید اما بعدها با تلاش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان مرمت شد.
پل خشتی لوشان در حال حاضر نیز برای عبور و مرور مردمان و ساکنان دو طرف رودخانه مورد استفاده قرار میگیرد. طول کلی این پل ۱۰۰ متر و عرض تقریبی آن حدوداً ۷ متر است. در دو طرف مسیر عبور عابر، جانپناه وجود دارد و کف پل با قلوه سنگ فرش شده است. بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است و مدت زمان بازدید از آن کمتر از یک ساعت است.

کاروانسرای لات
کاروانسرای لات که در میان اهالی به کاروانسرای شاه عباسی نیز معروف است، یکی از جاذبههای دیدنی رشت به شمار میرود و در فاصلهی ۳۰ کیلومتری جنوب این شهر واقع شده است. این بنای تاریخی که به دوره قاجار نسبت داده میشود، در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۵۶ با شمارهی ثبت ۱۵۶۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای لات دارای حیاطی مربع شکل با هفت صفه و اتاق است. مصالح بهکار رفته در ساخت آن آجر و ملات ساروج هستند و دروازهی کاروانسرا در ضلع شرقی قرار دارد. این بنا به دستور منوچهرخان معتمدالدوله، در سال ۱۲۴۶ هجری قمری ساخته شده است.
کاروانسرای لات در طول تاریخ کاربریهای متفاوتی داشته است. گاهی به عنوان پادگان نظامی در جنگ و گاهی به عنوان محل برگزاری تعزیه و عزاداری مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه این بنا به صورت مرمت شده، به عنوان یک رستوران سنتی با غذاهای محلی و ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد.
کاروانسرای لات به دلیل نزدیکی به اتوبان قزوین-رشت از موقعیت خوبی برخوردار است و در منطقهی سراوان قرار گرفته است. مدت زمان بازدید از این جاذبه بین ۲ تا ۳ ساعت است.
سخن آخر
رشت، با قدمتی که به قرن سیزدهم میلادی بازمیگردد، امروزه نیز همچنان میزبان دوستداران تاریخ و فرهنگ است. این شهر که در گذشته به عنوان یکی از مراکز تجاری مهم و گذرگاهی بین ایران و روسیه شناخته میشد، امروزه به عنوان پایتخت خلاق غذا توسط یونسکو شناخته شده و غذاهای محلی آن، همانند میراث تاریخیاش، شهرت جهانی دارند.
رشت نه تنها مکانی برای کشف تاریخ و فرهنگ است، بلکه فرصتی است برای لذت بردن از طعمهای بینظیر و دیدن مناظری که هر بینندهای را به وجد میآورد. این شهر، با میراثی که در هر گوشه و کنارش نفس میکشد، دعوتنامهای است برای هر کسی که میخواهد با گذشته ایران زمین ارتباط برقرار کند و در عین حال، از زیباییهای حال لذت ببرد. رشت، شهری است که با هر باران، داستانهای تازهای را بر لبان خود جاری میسازد و با هر قدم، بخشی از تاریخ پرافتخار ایران را به نمایش میگذارد.
مطلب مشابه: دیدنی های چمستان در مازندران + چشم اندازهای طبیعی و زیبای این شهر برای مسافران