اطلاعات درباره ساز گیتار؛ انواع گیتار و نکات مهم برای خرید آن

از انواع ساز های زهی می توان به گیتار که با استفاده از انگشت و پیک نواخته و تولید صدا می کند، اشاره کرد. سیم های گیتار با توجه به ارتعاشی که به سیم هایش داده می شود، تولید صدا می کند. ساز گیتار با قدمت درازی که در تاریخ دارد، به کمک شش سیم که روی آن تعبیه شده است، یکی از غنی ترین ساز ها چه در ساخت و چه از نظر تکنیک های نوازندگی بشمار می رود. گیتار سازی زهی است که همزمان با تغییر و تحولات موسیقی در غرب پیشرفت و تغییر داشته است که در اثر آنها انواع ساز گیتار با مشخصات متفاوتی پا به عرصه موسیقی جهان گذاشتند. در ادامه مطلب میتوانید دانسته های خود در مورد گیتار را افزایش دهید.

تاریخچه گیتار

گیتار سازی جهانی و پر طرفدار در همه جهان می باشد، اما در مورد گذشته و تاریخچه دقیق آن اطلاعات موثقی ندارد. برای تاریخچه گیتار چندین روایت وجود دارد، که از مهمترین آنها می توان به لیر، یکی از قدیمی‌ترین و یا شاید اولین ساز در کل جهان دانست. لیر سازی یونانی با داشتن سیم هایی مساوی بر روی ساختار خود بود که از یونان به روم و سپس به کل جهان معرفی شد. از طرفی لیر خود به دو نوع کیتارا و لیرا تقسیم بندی می شد.

بر اساس مطالعات علمی که صورت گرفته است، افرادی بر این باورند که منشأ گیتار همان یونان بوده است و با اسم کیتارای یونانی شناخته می شد. یکی دیگر از روایات بوجود آمدن گیتار را به ساز عود ربط داده اند. عود سازی که در سرزمین های یهود و عرب فراگیر بود و بعد ها به سرزمین های غربی برده شد.

با توجه به شکل و ساختار عود، اسپانیایی ها سازی بوجود آوردند که از عود کوچکتر بود و اسم آن را گیتار گذاشتند. اما یکی از جالب ترین تاریخچه های بوجود آمدن گیتار را می توان به چهار تار، ساز معروف ایرانی ربط داد. افراد زیادی هستند که مادر گیتار کلاسیک را چهارتا ایران دانسته اند. همانطور که در دایره‌المعارف آمریکا اشاره شده است در قرن ۱۲ میلادی گیتار توسط عرب ها از ایران به اروپا برده شده است. شاید به همین دلیل است که ایرانیان علاقه زیادی به نواختن گیتار دارند.

انواع گیتار

ساز گیتار در دو دسته الکتریک و آکوستیک تقسیم بندی می شود. با توجه به هر کدام، انواع مختلفی از این ساز ها موجود می باشد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

گیتار الکتریک

گیتار الکتریک سازی که برخلاف اسمش نیازی به برق ندارد. این ساز از خود صدایی تولید نمی کند، بلکه با اتصال آمپلی فایر و افکت به آن موجب ایجاد صدا می شود. آمپلی فایر و افکت توسط برق به گیتار کمک می کنند تا گیتار الکتریک صدا تولید کند. با این نوع گیتار سبک هایی چون متال و راک نواخته می شوند.

گیتار الکتریک متشکل از  بدنه توپر از چوب و شش سیم فلزی می باشد. این نوع گیتار مدل های مختلفی هم مثل هفت سیم، دو دسته و سه دسته دارد که هر کدام صداهای متفاوتی از خود ایجاد می کنند. گیتار الکتریک، گیتاری مستقل در انواع گیتار ها بشمار میرود که برای یادگیری اولیه آن نیازی به یاد داشتن انواع گیتار ها به عنوان پیش نیاز ندارید، بلکه مستقیماً با این گیتار شروع به یادگیری خواهید کرد.

مطلب مشابه: اطلاعات درباره تاریخچه پیانو، انواع مدل های پیانو و اجرای آن

انواع گیتار الکتریک

گیتار الکتریک دارای انواع مختلفی می باشد که نحوه عملکرد و صدای تولیدی هر کدام با توجه به پیک و انگشت ها متغیر است. چند نوع از گیتار های الکتریک را در پایین به صورت خلاصه معرفی خواهیم کرد.

گیتار الکتریک بیس

گیتار بیس به تنهایی در زندگی هر گیتاریستی راه داشته است. اما افراد مبتدی بهتر آن است که برای شروع آموزش گیتار از این نوع ساز شروع به یادگیری نکنند، طراحی این ساز الکتریک برای همراهی با گیتار اصلی و اجرای نت های یکتا مناسب تر هستند. از لحاظ ظاهری گیتار بیس سنگین و بلندند و متشکل از ۴ سیم است که با کمک این سیم ها صدا هایی عمیق و بم تولید می کند. هنگام کار با این ساز شما نیازمند اتصال آمپلیفایر خواهید داشت.

گیتار نیمه آکوستیک

گیتار های نیمه آکوستیک، به طور همزمان پیکاپ های گیتار الکتریک و حفره صدا را دارا هستند.

گیتار الکتریک استاندارد

گیتار الکتریک استاندارد یکی از گیتار هایی است که اکثر گیتاریست ها و نوازندگان با آن آشنایی دارند.

گیتار آکوستیک

گیتار آکوستیک با بدنه تو خالی بر تقویت سیم ها تاثیر گذار است. گیتار های آکوستیک متشکل از شش سیم با ضخامت های ۱۳ تا ۵۶ هزارم اینچ هستند. از لحاظ ساختار، این نوع گیتار ها دارای یک صفحه چوبی جلویی، صفحه پشتی و در کنار دو قسمت چوبی انحنا دار به هم متصل و تولید می شود. در صفحه جلویی اصولاً دارای سوراخ های بزرگ یا کوچکی بوده که با توجه به همین سوراخ ها می توان بن این ساز جلوه های آکوستیکی ایجاد کنند. چوب خاص و سیم هایی که کاملا از جنس فلز هستند، صدایی زنگ دار منحصر به فرد را به گوش ما می رساند. با استفاده از این گیتار می توان در سبک های موسیقی متفاوتی چون راک، فولک، کانتری و بلوز هم بهره برد.

گیتار فلامنکو

گیتار های فولک یکی از انواع گیتار های آکوستیکی هستند که متشکل از دو یا سه سیم پایین از جنس فلز هستند. نحوه جای گذاری سیم های این ساز به این شکل است که به داخل بدنه رفته و توسط یک میخ محکم می شود. این ساز متاثر از موسیقی های عربی و شمال آفریقا می باشد و در آن شاهد ریتم تند، رقصی و آواز هستیم. در واقع این سبک گیتار را می توان موسیقی سنتی و اصیل اسپانیا دانست.

گیتار کلاسیک

گیتار کلاسیک را یکی از ساز هایی می دانند که از زمان هارون الرشید به آندلس و سپس به اروپا راه یافته است. با توجه به این که اکثر نوازنده های مطرح گیتار کلاسیک اروپایی و به خصوص اسپانیایی هستند، متوجه خواهید شد که شکل و ظاهر ساختاری گیتار های کلاسیک امروزی محصولی ارتقا یافته از اسپانیا و اروپا هستند. قطعاتی که در این سبک از گیتار نواخته می شود توسط افراد مشهوری در عرصه موسیقی چون بتهوون، باخ و موتسارت الگو گرفته و برگرفته از دوره هایی چون کلاسیک، باروک و رمانتیک بوجود آمده است، به همین دلیل است که نام کلاسیک بر این نوع ساز نهاده شده است.

مطلب مشابه: آشنایی با ساز ویولن و انواع آن (انواع جنس و تصاویر این ساز)

آناتومی گیتار

یکی از اولین قدم ها در یادگیری یا حتی خرید گیتار، آشنایی با اجزا و ساختار آن است. در ادامه به معرفی اجزا یک گیتار کلاسیک خواهیم پرداخت.

تیغه خرک

تیغه خرک به سیم های گیتار کمک می‌کند که در یک راستا و به حالت صاف باقی بمانند. در واقع تیغه خرک این امکان را به ما می دهد که گره زدن و بستن سیم های گیتار برای ما آسان تر شود.

پیچ های کوک

کوک کردن گیتار خود اصول و قواعدی دارد. در بالای گردن گیتار پیچ های کوک تعبیه شده اند که در کوک کردن گیتار برای نواختن انواع نت مورد استفاده قرار می گیرند.

حفره صدا

احتمالا برایتان جالب باشد که بدانید سوراخی که بر گیتار وجود دارد به چه دردی می‌خورد؟ این سوراخ کمک می‌کند ارتعاش سیم های گیتار بهتر عمل کرده و در نتیجه صدای پخش شده از آنها با نهایت لطافت و ظرافت به گوش ما برسد.

فرت ها

صفحه فرت در هر گیتاری موجود می باشد. صفحه های فرت دارای خانه هایی روی دسته گیتار هستند که به تفکیک نت ها کمک زیادی می کنند. در این صفحه، خانه های متفاوتی تعبیه شده اند که هر کدام نت خاصی را شامل می شود.

سیم ها

در گیتار ها اکثرا از شش سیم استفاده می کنند. این سیم ها متشکل از سه سیم پایین جنس فلزی و سه سیم بالایی از جنس نایلون هستند. ذکر این نکته قابل توجه است که جنس و تعداد سیم ها در هر نوع گیتاری متفاوت می باشد، بت عنوان مثال سیم هایی با تعداد ۶،۸ و ۱۲ از جنس فلز در گیتار های الکتریک و آکوستیک رایج هستند.

نحوه صحیح در دست گرفتن گیتار

نحوه قرار گرفتن نوازنده گیتار، حین نواختن بسیار مهم است، چون که اگر اصول استقرار آن را به شیوه ای صحیح و کاربردی انجام ندهید در طی نواختن های متعدد از ناحیه گردن و کمر قطعا دچار آسیب خواهید شد. برای این که از بروز این آسیب ها در دراز مدت جلوگیری کنیم یکی از بهترین شیوه های در دست گرفتن گیتار را برای شما آماده کرده ایم. در مرحله اول قرار دادن صحیح گودی گیتار روی ران پا است. برای راست دست ها گودی پایین گیتار را روی ران سمت راست قرار دهید. اگر چپ دست هستید بهتر است گودی پایین گیتار را روی ران پای سمت چپ جا دهید.

مرحله بعد کنترل کامل شما روی گیتار است. برای این کار لازم است که آرنج دست سمت راست خود را باید جلوتر از لبه بالایی ساز جای گذاری کرده، به صورتی که با توجه به نحوه گرفتن گیتار بتوانید به راحتی گیتار را به سمت پایین، بالا، عقب و جلو تنها با حرکت دادن آرنج خود جا به جا کنید. اگر می خواهید از ایجاد درد در ناحیه مچ و ساعد دستتان جلوگیری کنید، بهتر است که دسته ساز را موازی با سطح زمین به شکلی که نه زیاد به سمت بالا رود و نه زیاد به سمت پایین تمایل پیدا کند، نگهداری کنید.

نکاتی قابل توجه در این روش مهم هستند که بهتر است آن را به خاطر بسپارید. هنگام نواختن گیتار، نوازنده باید دقت داشته باشد که زیاد قوز نکند یا روی ساز خم نشود. زیر پایی یا Foot rest یک راه کار مناسب برای جلوگیری از این آسیب دیدگی می باشد.

در دست نگه داشتن گیتار کلاسیک

گیتار کلاسیک با دیگر انواع از این ساز ها متفاوت بوده و بهتر است که نحوه در دست داشتن آن که با دیگر ساز ها فرق می کند را به یاد داشته باشید. در مرحله اول برای در دست گرفتن این گیتار باید دقت داشته باشید که پای چپ خود را روی زیر پایی جای گذاری کنید و گودی پایین گیتار را روی پای چپ بگذارید و با یک شیب مثبت به صورتی که دسته آن رو به بالا باشد روی پای راست تکیه دهید. بعضی از نوازنده ها هم به زیر پایی قرار دادن زیر پای خود اعتقادی نداشته و تنها پایین گودی گیتار را به پای راست خود تکیه داده و شروع به نواختن می کنند.

کوک کردن گیتار

گیتار ها اگر کوک‌ نباشند، همواره با ایجاد صدا هایی دلخراش و اذیت کننده باعث رنجش ما می شوند. بهتر است بدانید که هر سیم از گیتار دارای نت منحصر به فردی بوده که با تنظیم و کوک شدن موسیقی دلنوازی را به ارمغان می آورند. با به صدا در آوردن هر یک از سیم ها متوجه می شویم که سیم مورد نظر کوک یا ناکوک است. گیتار را می توان به راه های مختلفی کوک کرد که از مهمترین آن ها موارد زیر می باشند.

کوک کردن گیتار به کمک نرم افزار Guitar Tuna

اگر با کوک کردن گیتار مشکل دارید یا وقت کافی برای آن ندارید، بهتر است این نرم افزار را بر تلفن همراه خود نصب کنید و با انتخاب نوع گیتار خودتان، شروع به بازی با سیم ها و به صدا در آوردن آنها کنید. با این کار نرم افزار صدای سیم را شنیده و به شما می گوید که نیاز به سفت یا شل شدن دارد یا نه.

کوک کردن گیتار به کمک تیونر

با استفاده از تیونر های کروماتیک می توانید گیتار خود را کوک کنید. تنها کافی است سیم گیتار خود را به صدا در آورده و تیونر با شنیدن صدا تشخیص می دهد که نت نواخته شده کوک است یا کوک نیست.

کوک کردن گیتار به کمک دیاپازون

با دستگاه دیاپازون می توان صدای صحیح هر نت را به خوبی شنیده و با توجه به آن شروع به کوک کردن سیم های گیتار خود کنید.

کوک کردن گیتار به صورت دستی

این روش کوک کردن گیتار نیازمند این است که شما نت های صحیح را در ذهن خود ثبت کرده و بتوانید با ایجاد صدا توسط سیم ها، کوک بودن یا نبودن سیم ها را متوجه شوید. کسانی که در حال یادگیری گیتار هستند بهتر است از این طریق گیتار خود را کوک نکنند، چون که دچار سر در گمی و گیجی می شوند.

نکات مهم در خرید گیتار

اگر مبتدی باشید یا حرفه ای فرقی ندارد، همیشه خرید گیتار جدید برای شما ذوق و شوق فراوان با خود به همراه خواهد داشت. اما کمی صبر کنید، بهتر است تعدادی نکات را قبل از خرید گیتار مطالعه کرده و سپس انتخاب کنید که چه گیتاری برای شما مناسب تر است.

گیتار آکوستیک یا الکتریک

گیتار های کلاسیک مناسب افرادی است که سلیقه آنها در موسیقی سبک پاپ، رمانتیک، عاشقانه و فلامنکو می باشد. بر عکس اگر به دنبال موسیقی هایی با ریف سنگین چون متال، سولوی با سرعت و نوای کانتری هستید، بدون شک انتخاب خرید گیتار شما باید آکوستیک باشد.

بدنه گیتار

در خرید گیتار مهم است که به چه نوع بدنه ای برای گیتار خود علاقه مند هستید. گیتار هایی با بدنه تین بادی براحتی در آغوش شما جا داده می شود و برای شما اذیت کننده نمی باشد. این نوع بدنه ها گیتار های کلاسیک و آکوستیک را در بر می گیرد. گیتار هایی با جثه بزرگ یا استاندارد، مناسب افرادی است که سلیقه آنها در گیتار صدای حجیم، پر و استودیویی می باشند.

محدوده هزینه از طرف شما برای گیتار

قیمت گیتار ها با توجه به نوع و سبکشان متفاوت می باشد. بهتر است قبل از خرید کمی مطالعه و مشاوره از افراد حرفه ای بگیرید تا بتوانید با دقت و با توجه به نیاز خود گیتار خریداری کنید. برای مثال قیمت گیتار های مناسب برای افراد مبتدی تقریباً ۷۰ تا ۸۰ دلار هزینه بردار می باشد. از طرفی دیگر گیتار ها مثل باس، آکوستیک و الکتریک از قیمت بالاتری برخوردار هستند.

گیتار نو یا دست دوم

در هر صورت گیتار نو بهتر است، اما اگر دانش و حرفه کافی در رابطه با گیتار دارید بهتر است به سراغ گیتار های دست دوم کارکرده بروید. گیتار های دست دوم در مقدار هزینه کردن شما تاثیر گذار هستند. در خرید یک گیتار کارکرده در نظر گرفتن یک سری شرایط چون تاب نداشتن دسته، ظاهر سالم و بدون آسیب دیدگی، صدای گیتار، بدون خراش و ضربه لازم می باشد.

حرف آخر

گیتار سازی با قدمت طویل در تاریخ بیانگر احساسات و هیجانات نوازنده ها ‌و افرادی است که علاقه مند به این ساز گران بها هستند. یادگیری گیتار را بهتر است با توجه به علاقه ای که دارید، پیش بگیرید و شروع به آموزش کنید. همانطور که در بالا گفتیم، گیتار ها انواع مختلف و سبک های متفاوتی هستند که هر فرد می تواند با توجه به سلیقه خود این ساز را دنبال کند. اگر به دنبال خرید گیتار هستید بهتر آن است که از افراد با تجربه و متخصص در این زمینه مشورت گرفته و سپس به سراغ یادگیری و خرید بروید.