طرز تهیه چکردرمه؛ غذای محلی ترکمن ها با گوشت گوسفندی

چکدرمه غذایی است که قدمت آن با تاریخ کهن ترکمن صحرا گره خورده است. این خوراک سنتی تنها یک وعده غذایی نیست. بلکه نمادی از فرهنگ و مهمان نوازی مردمان این دیار می باشد. در نگاه اول شاید این غذا شباهت های بسیاری با پلو مخلوط های دیگر داشته باشد. اما واقعیت این است که چکدرمه غذایی است که طعم و مزه منحصر به فردی دارد. به طوری که مادران و کدبانوهای ترکمن با دقت و عشقی بی نظیر، این غذای خوشمزه را برای خانواده هایشان آماده می کنند. از این رو ما در این مطلب تصمیم داریم طرز تهیه چکدرمه ترکمنی را به همراه فوت و فن کوزه گری آن به شما عزیزان آموزش دهیم.
مواد لازم برای تهیه چکدرمه گوشت
برای طرز تهیه چکدرمه به مواد اولیه زیر نیاز دارید:
- برنج برای 4 نفر: حدود 700 گرم
- گوشت گوسفندی خرد شده: نیم کیلو
- رب گوجه فرنگی: 3 قاشق غذاخوری
- پیاز خرد شده: یک عدد
- ادویه جات (نمک، زردچوبه، فلفل سیاه، ادویه پلویی، دارچین): به میزان لازم
- آب: حدود یک لیتر
طرز تهیه چکدرمه

چکدرمه یک غذای اصیل ترکمنی است که هر لقمه آن داستانی از اصالت و هنر آشپزی این منطقه را روایت می کند. قدمت این غذا به هزاران سال پیش بازمی گردد. زمانی که در دیگ های چدنی سنتی به نام “قازان” پخته می شد و تأثیر جنس ظرف بر طعم نهایی غذا، راز دیگری از این خوراک دلپذیر بود. در ادامه مطلب تمامی مراحل طرز تهیه چکدرمه را گام به گام در اختیارتان قرار می دهیم.
مرحله اول: آماده سازی پیاز
همانطور که در بسیاری از پلوهای ایرانی رایج است پیاز داغ نقش مهمی در طعم نهایی غذا ایفا می کند و چکدرمه نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای طرز تهیه چکدرمه ابتدا پیاز متوسطی را که از قبل آماده کرده اید پوست بگیرید و به خوبی بشویید تا هرگونه آلودگی از آن ها پاک شود. سپس با استفاده از تخته برش و یک چاقوی تیز، آن ها را به صورت نگینی و یک اندازه خرد کنید.
مرحله دوم: تفت دادن پیاز
در این مرحله از طرز تهیه چکدرمه حالا که پیازها را خرد کرده اید نوبت به تفت دادن آن ها می رسد. در یک قابلمه مناسب مقداری روغن بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. پیازهای خرد شده را به روغن اضافه نموده و شروع به تفت دادن کنید. هدف در این مرحله این است که پیازها سبک و شیشه ای شوند، نه اینکه کاملاً قهوه ای گردند. در حین تفت دادن می توانید کمی زردچوبه به پیازها اضافه کنید. زردچوبه علاوه بر رنگ زیبا، عطر خوبی نیز به پیازها می دهد. نکته مهم این است که در این مرحله هنوز نمک اضافه نکنید. زیرا اضافه کردن زودهنگام نمک می تواند باعث دیرتر پخته شدن گوشت شود. بنابراین بهتر است اضافه کردن نمک را به مراحل پایانی پخت گوشت موکول کنید. تفت دادن پیازها با حوصله پایه طعم چکدرمه شما را می سازد.
مرحله سوم: آماده سازی گوشت
انتخاب نوع گوشت در طعم نهایی چکدرمه بسیار مؤثر است. بنابراین برای یک چکدرمه گوشت لذیذ و سنتی، استفاده از قسمت هایی مانند ماهیچه گردن گوسفندی توصیه می شود. این قسمت ها بافت لطیف تری دارند و بعد از پخت، بسیار نرم و خوشمزه می شوند. برای اینکه بتوانید گوشت را به راحتی و به اندازه های یکسان برش دهید بهتر است قبل از خرد کردن آن را برای چند دقیقه در فریزر قرار دهید تا کمی سفت شود. سپس با یک چاقوی تیز گوشت را به قطعات مناسب و یک اندازه برش دهید.
مطلب مشابه: آموزش طرز تهیه خورشت فسنجان جا افتاده با مرغ غذای شمالی
مطلب مشابه: سیرابیج خورش گیلانی | آموزش طرز تهیه خورش شمالی و گیلانی سیرابیچ
مرحله چهارم: ترکیب گوشت و رب
در این مرحله از طرز تهیه چکدرمه که پیازهایتان کاملا سبک شده اند نوبت به اضافه کردن گوشت ها می رسد. گوشت های برش داده شده را به قابلمه ای که پیاز در آن تفت داده شده اضافه کنید. حالا گوشت را با پیازها به خوبی تفت دهید و سرخ نمایید.
بعد از اینکه گوشت به خوبی تفت داده شد، سه قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی را به محتویات قابلمه اضافه کنید. بسیار مهم است که رب گوجه فرنگی را نیز برای چند دقیقه در روغن تفت دهید. این کار باعث می شود که بوی خامی رب گرفته شود و رنگ آن باز شده و زیباتر شود. تفت دادن رب به اندازه کافی رنگ و لعاب خوبی به خورش شما می دهد.
مرحله پنجم: پخت گوشت با آب
حالا که گوشت و رب به خوبی تفت داده شده اند و رنگ رب باز شد نوبت به اضافه کردن آب می رسد. مقداری آب جوش به قابلمه اضافه نمایید. میزان آب باید به اندازه ای باشد که روی گوشت ها را بپوشاند و برای پخت کامل آن ها کافی باشد. بعد از اضافه کردن آب، درب قابلمه را محکم ببندید و حرارت را کم کنید. اجازه دهید تا گوشت به مدت زمان لازم، معمولاً حدود سه ساعت، روی حرارت ملایم بپزد و کاملاً نرم شود.
در انتهای فرآیند پخت گوشت می توانید نمک و فلفل را به میزان دلخواه به خورش اضافه کنید. اضافه کردن کمی دارچین در این مرحله نیز می تواند عطر و طعم مجلسی و دلنشینی به گوشت بدهد و آن را خوشبوتر کند.
مرحله ششم: آماده سازی آب گوشت

در این مرحله از طرز تهیه چکدرمه، بعد از اینکه گوشت به مدت کافی پخت و کاملاً نرم شد زیر حرارت قابلمه را خاموش کنید. یک نکته بسیار مهم در پخت چکدرمه این است که نباید آب گوشت به طور کامل تبخیر شود. در واقع ما به آب باقی مانده از پخت گوشت برای پخت برنج نیاز داریم. این آب گوشت حاوی تمام طعم و عطر گوشت و ادویه هاست و همین موضوع باعث می شود که برنج طعم بسیار خوبی بگیرد.
بنابراین، حواستان باشد که آب گوشت بیش از حد کشیده نشود. مقدار آب باقی مانده باید به اندازه ای باشد که برای پخت برنج به روش کته کافی باشد. اگر آب گوشت کم بود، می توانید کمی آب جوش به آن اضافه کنید.
مرحله هفتم: ترکیب برنج و آب گوشت
همانطور که در پخت بسیاری از غذاهای محلی ایرانی به خصوص پلوهای مخلوط مرسوم است بهتر است برنج را از چند ساعت قبل با آب و نمک خیس کنید. این کار باعث می شود که برنج بهتر بپزد و قد بکشد. مدت زمان خیساندن برنج بستگی به نوع و تازگی آن دارد.
بعد از اینکه گوشت پخت و آماده شد آب اضافی برنج خیسانده شده را دور بریزید. حالا آب گوشتی را که از پخت گوشت باقی مانده است، به برنج های خام اضافه کنید. ترکیب برنج با آب گوشت، باعث می شود که دانه های برنج در حین پخت، تمام طعم و عطر دلپذیر گوشت و ادویه ها را به خود بگیرند و نتیجه نهایی، یک پلوی بسیار خوش طعم و عطر خواهد بود.
مرحله هشتم: پخت برنج به روش کته

تقریبا می توان گفت این مرحله بخش پایانی طرز تهیه چکدرمه می باشد. بعد از اینکه آب گوشت را به برنج اضافه کردید باید میزان آب را تنظیم نمایید. درست مانند زمانی که پلوی کته درست می کنید. میزان آب باید به اندازه ای باشد که حدود یک بند انگشت روی سطح برنج را بپوشاند. اگر میزان آب بیشتر از این مقدار باشد برنج شما بعد از پخت شفته خواهد شد و اگر کمتر باشد ممکن است خام بماند.
بعد از تنظیم میزان آب، حرارت را بالا ببرید تا آب به جوش بیاید و سطح آن پایین تر برود. وقتی آب برنج تقریباً کشیده شد، حرارت را کم کنید، درب قابلمه را با دمکنی بپوشانید و اجازه دهید تا برنج به مدت حدود ۴۰ دقیقه به آرامی دم بکشد و مغزپخت شود.
مرحله نهم: سرو چکدرمه
بعد از اینکه برنج چکدرمه به خوبی دم کشید و آماده شد آن را به آرامی در دیس مورد نظر بکشید. حالا نوبت به قرار دادن تکه های گوشت روی پلو می رسد. می توانید تکه های گوشت را به زیبایی روی سطح پلو بچینید. برخی افراد ترجیح می دهند که تکه های گوشت را قبل از دم کشیدن برنج، لابلای پلو قرار دهند تا گوشت نیز همراه با برنج دم بکشد و عطر و طعم بیشتری به پلو بدهد.
اگر دوست دارید عطر و طعم گوشت در هر لقمه حس شود و از هم جدا نباشند می توانید این روش را امتحان کنید. اما اگر می خواهید تکه های گوشت را به صورت مجزا سرو کنید قرار دادن آن ها روی پلو، زیبایی خاصی به غذا می دهد.
مطلب مشابه: طرز تهیه خورش شش انداز یک غذای گیلانی مخصوص شمال ایران
مطلب مشابه: طرز تهیه خورش انار مسما غذای خوشمزه و سنتی شمال